XIKMADA BISHA RAMADAANKA IYO FAA’IIDOOYINKEEDA

QEYBTA 1AAD

W/Q: SAID AHMED WEHLIYE

Bisha barakeysan ee Ramadaan waa bisha Allah sw uu ku wajibiyay bulshooyinka muslimiinka in ey gutaan waajibaadka, afxirashada ama soomida loo yaqaano, waa hab-cibaadeed ka kooban qeybo badan oo kala duwan isla markaana leh xikmad u gaar ah. Inta aanan u gudbin xikmada Ramadaanka inta Alle inaga fahamsiiyo bal eynu si guud u eegno sida uu Allah sw u qaabeeyay Ramadaanka. Ramadaanka afxirashadiisu waa tiirka 3aad ee tiirarka diinta islaamka waana mid ka mid ah astaamaha ama shacaa’irta ugu waaweyn ee islaamka, Allah sw waxa uu ku yiri suuratul baqara Aayada 183aad “kuwa iimaanka laga helayoow waxa la idinku waajibiyay afxirashada Ramadaanka sida loogu waajibiyay dadyowgii idinka horeeyay, waxaa xaqiiqo ah inaad dhowrsanaan doontaan”. Aayadu waxa ey is dultaagtay dhowr qodob oo ahmiyad gaar ah inoo leh bilowga Aayada iyo dhamaadkeeda oo isku xiran marka aad u fiirsato waxaaa kuu soo ifbaxaya ahmiyada iyo iney lagama maarmaan tahay in la isku xiro bilowga iyo dhamaadka Aayada marka la dhaqan gelinayo, hadii aan jilciyo, Allah sw waxa uu bilowga Aayada inoo sheegay isaga oo u dhawaaqaya dadka iimaanka laga helay in uu nugu waajibiyay afxirashada(soomida) bisha barakeysan ee Ramadaan, kadib waxa uu raaciyay in afxirashadu eysan inaga nugu koobneyn oo dadyowgii horaba sidaan oo kale loogu waajibiyay, hase ahaatee ila eeg walalka muslimka ohow, waxa halkani ka soo baxaya su’aal uu qofku is weydiin karo oo ah .. ilaahoow maxaad afxirashada inoogu waajibisay? ama muxuu yahay hadafka ka dambeeya ineynu afxirano, soonno? su’aashani waxa uu Alle uga jawaabay Dhamaadka Aayada isaga oo leh “waxaad mudantihiin ama xaqiiqo ah inaad Alle ka cabsataan( dhowrsanaataan)”  weedha Alle adeegsaday iyo ficilka carbeed ee uu adeegsaday labadaba waxa ey ina  siinayaan aragti fog iyo faham qoto dheer oo ku saabsan xikmada Alle u jideeyay(u waajibiyay) afxirashada bisha rammadaaanka.

 Erayga (Al-taqwa) oo kamid ah astaamaha ugu waaweyn ee lugu garto  dadka xiriirka dhow la leh Alloohooda, ayuu Alle u adeegsaday inuu yahay hadafka ka dambeeya afxirashada Ramadaanka, waa arin ugub ah aadna ahmiyad gaar ah inoogu leh, culimada muslimiintu siyaabo kala duwan ayey u fasiraan erayga (Al-taqwa) marka loo eego siyaabooyinka kala duwan ee uu Alle uga hadlay Quraanka, hasa ahaatee waxa su’aal taagan ah, waa maxay taqwo? waa maxaay astaamaha qofka ku sifooba taqwada? Taqwadu waa mowluuc guda balaaran oo aanan halkani lugu falanqeyn Karin hase ahaatee wexeynu eegi doonaa inta kala xiriirta afxirashada iyo soomidda bisha Ramadaanka. Marka aan si guud u eegno taqwada la xiriirta Ramadaanka waxaa kuu soo baxaya in taqwadu qeyb ka tahay isu dhawaashaha adoonka iyo rabigiisa, dib u habeynta iyo boor ka jafida xiriirka u dhexeeya Alle iyo adoomadiisa muslimiinta ah, taas oo la macno ah hadba qof kasta inta uu hagaajiyo xiriirka uu la leeyahay Allihiisa isaga oo qaadanaya talooyinkiisa ku aadan gudashada waajiaadka iyo habdhaqanada wanaagsan, sidoo kale isaga oo qaadanaya waanada Allihiisa, waa marka uu ka fogaanayo waxyaabaha aan ku habooneyn ee ey ka soo gaari karto dhibaato aduun iyo mid aakhiro, waa marka uu u dhawyahay Alle sw.

Intaa marka aan isla fahano su’aal aad is weydiineyso ayaa ah, side bey isugu xiranyihiin bilowga Aayada iyo dhamaadkeeda? ama, waa maxay xiriirka ka dhexeeya afxirashada Ramadaanka iyo hagaajinta xiriirka Alle?.

Marka aan yara bidhaamiyo waxaa jira faham khaldan oo eynu in badan ka aaminsanahay waajibaadka Alle inagu waajibiyo inaga oo aanan helin sharaxaad nugu filan tusaale ahaan marka aad u fiirsato Ramadaanka iyo bulshooyinka muslimiinta ah inbadan oo kamid ah, Ramadaanku waxa uu u muuqdaa sida dhaqan ama caado oo kale, taas oo ey dadku joogteeyaan iyada oo aan la garaneynin xikmada ama sirta ka dambeysa, taasi waxa ey keentay in ey yaraato saameynta Ramadaanku inagu leeyahay marka loo eego dhaqan ahaan, hase ahaatee si kasta oo ey tahay waxa lagama maarmaan ah ineynu fahano xikmada ka dambeysa Ramadaanka iyo xiriirka ka dhexeeya hagaajinta xiriirka Alle iyo soomida bisha Ramadaan.